Czy warto zdecydować się na panele fotowoltaiczne? Każdy z nas chciałby mieć możliwie najniższe rachunki.…
Dziennikarska propaganda czy rzetelne artykuły? Czym zajmuje się dziennikarstwo śledcze?
Dziennikarzem w Polsce może zostać każdy. Na niektórych uczelniach można co prawda studiować dziennikarstwo, jednak redakcje o wiele chętniej zatrudniają osoby z pasją i lekkim piórem. Zawód dziennikarza jest bardzo różnorodny, bowiem można specjalizować się w danej dziedzinie i pisać o niej artykuły, tworzyć teksty wiadomości codziennych czy pisać dla brukowców. Tymczasem nie każdy dziennikarz może zostać dziennikarzem śledczym. Dziennikarska propaganda czy rzetelne artykuły? Czym zajmuje się dziennikarstwo śledcze? Czym dokładnie zajmuje się ta dziedzina dziennikarstwa i kim są dziennikarze śledczy?
Odkrywanie prawdy
Głównym zadaniem dziennikarstwa śledczego jest ujawnianie tego, co władza bądź inne organy chcą przed nami ukryć. Czasami może skupiać się wyjaśnianiu zagadek czy trudnych spraw kryminalnych, jednak prowadzenie tego typu śledztwo na własną rękę bywa bardzo niebezpieczne. Obywatele mają prawo wiedzieć, co dzieje się wokół nich. Tymczasem wiele rzeczy jest chowanych pod dywan bądź tuszowanych w taki sposób, aby nie wywołać zbytniego poruszenia społecznego. Dziennikarze śledczy chcą jednak wiedzieć znacznie więcej i demaskować przed ludźmi to, co inni starają się ukryć. Dziennikarz może skupiać się na sprawach lokalnych bądź o dużo większej skali. Zawsze przed ujawnieniem informacji musi upewnić się, że są one rzetelne i prawdziwe. Często ich publikacja wymaga decyzji, która jest wyborem między dobrem jednostki a dobrem ogółu.
Polecamy uwadze:
Gospodarka a dziennikarstwo
Kontrowersyjnym tematem, którym często zajmują się dziennikarze śledczy, są oszustwa gospodarcze. Przeciętna wiedza polskich obywateli na tematy ekonomii krajowej czy światowej jest na bardzo niskim poziomie, przez co w łatwy sposób nieuczciwe osoby mogą manipulować opinią publiczną. Oszustwa gospodarcze to często temat tabu, który dopiero po latach śledztwa wychodzi na światło dzienne. Najczęściej oszustw gospodarczych dopuszczają się przedsiębiorcy, którzy działają nie tylko na szkodę Skarbu Państwa, ale i pracowników. Przykładem mogą być karuzele vatowskie czy ogółem problem wyłudzania zwrotu tego podatku. Nawet najmniejsza firma może dopuścić się tego typu przestępstwa. Innym przykładem oszustwa gospodarczego jest pranie brudnych pieniędzy, do którego często wykorzystywani są niczego nieświadomi ludzie. Ponownie wynika to z niskiej świadomości społeczeństwa. Popularnym oszustwem gospodarczym jest przemyt papierosów, alkoholu czy ogółem wyrobów akcyzowych na teren kraju. Unikając płacenia podatku akcyzowego można o wiele taniej zakupić papierosy czy alkohol, jednak jest to niezgodne z prawem. Oszustwa gospodarcze zwykle mają na celu wzbogacenie się kosztem Skarbu Państwa. Pieniądze, które nie trafiają do budżetu, znajdą się w kieszeniach nieuczciwych obywateli. Oczywiście każdy z nas ma prawo do optymalizacji finansowej, która przejawia się głównie w optymalizowaniu kosztów podatkowych, jednak wszelkie działania muszą być zgodne z prawem. Oszustwa gospodarcze, zwykle organizowane na wielką skalę, są sprzeczne z polskim prawem. Dziennikarstwo śledcze przez lata ujawniało największe afery gospodarcze. Co więcej, często skupia się ono także na nieuczciwych politykach, którzy wykorzystują posiadaną władzę i stanowisko do wzbogacenia się. Takie zachowanie również nosi znamiona oszustwa gospodarczego.
Kim jest dziennikarz śledczy?
Dziennikarz to nie detektyw ani, jak to przedstawiane jest często w amerykańskich filmach, osoba w czarnym płaszczu, która skrzętnie chowa się za ściganą osobą. Dziennikarz śledczy musi pozostawać nieco z tyłu, powinien być on wręcz niezauważalny. Niemniej jednak bardzo często pracuje on na dokumentach, a nie śledząc ludzi. Rozmawia ze świadkami, jednak w bardzo rozważny sposób musi filtrować otrzymane informacje. Rozwaga to jedna z głównych cech dziennikarza śledczego. Musi on trafnie dobierać świadków zdarzeń oraz działać w taki sposób, aby nikt nie zorientował się, czego tak naprawdę szuka. Dziennikarzem śledczym z pewnością nie może być każdy, nawet najlepiej piszący dziennikarz. W tej profesji liczy się przede wszystkim cierpliwość – wbrew pozorom dziennikarstwo śledcze nie polega na pościgach za świadkami czy domniemanymi przestępcami, a na analizie sytuacji, pism, rozmów czy dokumentów. Dodatkowo dziennikarz śledczy musi wzbudzać zaufanie społeczeństwa tak, aby zdobyć jak najwięcej wartościowych informacji. Tacy dziennikarze zwykle nie stoją na dziennikarskim piedestale – im mniej osób wie o ich rzeczywistej działalności, tym dla nich lepiej. Mogą wtedy w spokoju wykonywać swoją pracę, nie martwiąc się o możliwe konsekwencje, których jest dosyć sporo. Przede wszystkim nikt nie lubi, kiedy jego nieczyste zagrywki wychodzą na jaw. W związku z tym dziennikarz śledczy powinien mieć ochronę, gdyż nigdy nie wiadomo, kto nie dowie się o prowadzonym przez niego śledztwie.
Dziennikarstwo to trudna profesja, którą nie każdy może wykonywać. W rzeczywistości dziennikarzem śledczym może być osoba o silnych nerwach, która potrafi zachować stoicki spokój, a także nie boi się prowadzić śledztwa, często współpracując z ludźmi ze świata przestępczego.
